Το πρόγραμμα που θα υλοποιηθεί από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, περιλαμβάνει μία πανελλήνια έρευνα για τις επιπτώσεις του σχολικού εκφοβισμού στους μαθητές και ένα πιλοτικό πρόγραμμα παρέμβασης, σε Δημοτικά και Γυμνάσια του Ρεθύμνου, με την εμπλοκή ειδικών, εκπαιδευτικών, γονέων και φορέων, με στόχο τη μείωση του ενδοσχολικού εκφοβισμού και την υποστήριξη θυμάτων ή ευάλωτων ομάδων/ μαθητών σε κίνδυνο.

Ο εκφοβισμός στο σχολείο αποτελεί ένα διαδεδομένο κοινωνικό πρόβλημα, όπου κάποια παιδιά κάνουν σκόπιμα και συστηματικά κατάχρηση της δύναμης τους για να κυριαρχήσουν και να βλάψουν κάποια άλλα σε σωματικό, κοινωνικό ή/και συναισθηματικό επίπεδο και να αποκομίσουν μία αντίστοιχη ικανοποίηση.

Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι ο εκφοβισμός τείνει να γίνει η πιο διαδεδομένη μορφή ενδοσχολικής βίας και αφορά όλες τις κοινωνικές ομάδες, ιδιαίτερα όμως τα παιδιά ηλικίας 8-15 ετών. O ενδοσχολικός εκφοβισμός έχει σημαντικές αρνητικές συνέπειες, βραχυπρόθεσμες και μακροχρόνιες, σε κοινωνικό-συναισθηματικό και μαθησιακό επίπεδο, κυρίως για τα θύματα, αλλά και για τα παριστάμενα παιδιά (παιδιά-μάρτυρες), τα οποία επηρεάζονται άμεσα ή έμμεσα από τα φαινόμενα βίας στο σχολικό τους περιβάλλον.

Εμφανίζεται με διαφορετικές μορφές και βαθμούς έντασης, αλλά πάντοτε με σοβαρές και, συχνά, μη ορατές συνέπειες στα θύματα. Τα φαινόμενα εκφοβισμού έχουν ένταση και διάρκεια με κύριο στόχο ένα παιδί, το οποίο συνήθως έχει χαρακτηριστικά ενός ήρεμου, φιλήσυχου ή ακόμη και ευαίσθητου και ψυχοκοινωνικά μοναχικού παιδιού. Αυτό καθιστά το θύμα πιο ευάλωτο, σε σημείο να βιώνει τις επιπτώσεις της βίας, ως «ψυχικό τραύμα».

Σχετικές έρευνες καταδεικνύουν ότι ένα στα δέκα παιδιά έχει βιώσει ανάλογα περιστατικά βίας και εκφοβισμού στο ελληνικό σχολείο με σοβαρές επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη και τη μαθησιακή διαδικασία. Είναι επομένως αποδεκτό από όλη τη διεθνή και ελληνική επιστημονική κοινότητα ότι οι συστηματικοί εκφοβισμοί (παρενοχλήσεις/ απειλές), η χρήση επιθετικών τακτικών για την πρόκληση φόβου στον άλλο, η χρήση φυσικής και εικονικής (διαδικτυακής) βίας και η αποκαλούμενη σκόπιμη θυματοποίηση (victimization) αποτελούν πλευρές ενός φαινομένου που έχει λάβει δραματικές διαστάσεις τις τελευταίες δεκαετίες, σύμφωνα με τα διαθέσιμα ερευνητικά στοιχεία, τόσο στη πρωτοβάθμια, όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όχι μόνο στα σχολεία της Δ. Ευρώπης και της Β. Αμερικής, αλλά και πολλών άλλων χωρών.

 

Επιστημονική Ομάδα για το Σχολικό Εκφοβισμό

Εργαστήριο Ψυχολογίας & Ειδικής Αγωγής,

Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Πανεπιστήμιο Κρήτης

http://www.edc.uoc.gr/